Episodi i parë ( 1 )

Hadithi «O Allah, shtoja pasurinë e tij dhe fëmijët e tij... »

Transmeton Enesi(Allahu qoftë i kënaqur prej tij) nga Ummu Sulejm se ajo ka thënë: “O i Dërguari i Allahut, Enesi është shërbyes i yti, pra lute Allahun për të. Tha:

« اللَّهُمَّ أَكْثِرْ مَالَهُ وَوَلَدَهُ، وَبَارِكْ لَهُ فِيمَا أَعْطَيْتَهُ»

«O Allah, shtoja pasurinë e tij dhe fëmijët e tij, dhe begatoje në atë që i ke dhënë atij»⁽¹⁾

Kush ishte ajo që pyeti?!

Ajo është Ummu Sulejm bint Melhan bin Khalid bin Zejd el-Bukharijeh, el-Ensarijeh/el-Khazrexhijeh, e njohur me llagapin e saj, por me emra të ndryshëm. Thuhet se e kishte: Mulejkeh ose Sehle ose Rumejle, ose Rumejtheh ose Rumejsa’ dhe Gumejsa’.

E pranoi Islamin me ata që e pranuan Islamin të parët nga Ensarët, qe martuar në kohën e xhahilietit (kohën e injorancës para islamike) me Malik bin En- Nadr, dhe lindi Enesin, i tregoi burrit të saj për pranimin e Islamit dhe ai u zemërua ndaj saj dhe u largua për në Siri dhe vdiq atje. Pastaj i kërkoi dorën Ebu Talha el-Ensarij, por ajo i vuri kusht atij pranimin e Islamit, në vend të mehrit (pajës - dhuratës) për të, ai e pranoi Islamin dhe u martuan, i lindi atij një djalë, aq sa ajo u mahnit me të, por vdiq i vogël, megjithatë bëri durim në këtë sprovë, e tregimi i saj është i njohur e gjendur në dy Sahihet (Buhari e Muslim)⁽²⁾ pastaj ia zëvendësoi Allahu me një djalë tjetër me të cilin u begatuan , i cili ishte Abdullah ibn Ebi Talha, i cili u furnizua me dhjetë fëmijë ku secili prej tyre e kishte memorizuar Kur’anin dhe barte dije prej tij. Ajo vuri nën shërbimin e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) djalin e saj Enesin, në një moshë që sapo kishte mbushur dhjetë vjeç, që kur hyri i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) në Medine e derisa ai ndërroi jetë. Gjithashtu ajo luftoi bashkë me të Dërguarin e Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të), ku prezantoi në luftën e Uhudit, e u jepte ujë të eturve, pastaj prezantoi edhe në luftën e Hunejnit, në të cilën u sprovua me një sprovë të lehtë. Ishte mendjemprehtë dhe e begatshme, transmetoi nga i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) hadithe të shumta, ku prej saj pastaj transmetoi edhe djali i saj Enesi, Ibn Abasi, Zejd ibn Thabit e të tjerë.⁽³⁾

Fjalët e hadithit:بَارِك  - Barik (begato): Begatia nënkupton zgjerim, shtim dhe shumim në çdo gjë të hajrit, dhe të begatuarit me duanë e begatisë është të thuash: بارك الله لك وفيك وعليك، وباركك– “Baraka Allahu leke”, ose “...fijke”, ose “...alejke”, ose vetëm “Berakeke”. Ku fjala “berake” është folje kalimtare ndërsa “teberake” është folje jokalimtare.⁽⁴⁾

Dobitë e hadithit:

1/Sinonimet e mirësisë, keqardhjes, ngrohtësisë me të cilën e mbështolli Ummu Sulejm birin e saj Enesin (Allahu qoftë i kënaqur prej të dyve) duke mos u martuar, derisa ai u rrit dhe e porositi vetë për diçka të tillë⁽⁵⁾, dhe pasi ai mbushi moshën dhjetë vjeçare, ajo shkoi me të teki Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) për t’i bërë këtij djaloshi një vend të ndershëm, të domosdoshëm për të, në shërbim të shtëpisë profetike, dhe kërkesa e saj ndaj të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të)ishte që të bënte dua për të (birin e saj).

2/ Butësia në drejtimin e kërkesës, dhe demostrimi i nevojës duke përshkruar situatën; që të ishte sa më e qartë sa i pëket anës së vënies në dijeni dhe sqarimit. Kështu Ummu Sulejm u shpreh në mënyrën më të mrekullueshme kur tha: “O i Dërguari i Allahut, të qofshin falë ty babai e nëna ime...”  dhe thënia e saj “unë po të ofroj shërbim, e ky është Unejsi (me përkëdheli) shërbyesi yt...” ndërsa në një transmetim tjetër “ shërbyesi i yt i vogël, lute Allahun për të...” dhe kjo tregon për një hyrje me urtësi, që spjegon qëllimin e pyetëses pëballë dëgjuesit dhe arritjes së synimit.

3/I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) ia bashkangjiti me dëgjimin e kërkesës së parashtruar të kësaj gruaje (Ummu Sulejm – Allahu qoftë i kënaqur prej saj) përgjigjen e kërkesës së saj, dhe se elokuenca e treguar në lutjen e tij për të voglin e saj, tregon plotësim të dëshirës së saj dhe gëzimin e saj, siç ka thënë edhe vetë Enesi: “Dhe u lut për mua me çdo mirësi ”, ndërsa në një transmetim: “E nuk la mirësi të ahiretit e as të dynjasë veçse u lut me to për mua.”

4/Legjitimi i duasë së muslimanit për vëllain e vet, për mirësi të kësaj bote dhe të botës tjetër, dhe i duasë për shumim të pasurisë e fëmijëve, të cilat nuk e fshijnë mirësinë e përjetësisë. Pasi pasuria e të devotshmit, dhe fëmijët e devotshëm janë ndihmesë, me të cilat njeriu ndihmohet për të punuar vepra të ahiretit.⁽⁶⁾

5/ Prej kulturës së mirë gjatë lutjes për diçka që ka lidhje me dynjanë, është që të përfshijë në duanë e tij, të kërkuarit e begative për të, dhe mbrojtjes prej të keqes së saj, si dhe kur të begatohet në pasuri dhe në fëmijë të mosbiennë to fitne (sprova e bela), e të mos vijnë për shkak te tyre asgjë dëmtuese, as mangësi në të drejtat e ndokujtë dhe as gjëra të tilla si shkatërrimtare etj. Dhe se Enesi dhe djemt e tij ishin mëshirë, mirësi dhe dobi pa asnjë dëm, ku të gjithë ishin memorizues të Kur’anit dhe transmetues të dijes.⁽⁷⁾

6/ Ky hadith është prej argumenteve të profetësisë së Mustafasë (të Zgjedhurit) (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) që tregon nëpërmjet tij, mrekullinë e përgjigjes së duasë dhe arritjes së diçkaje të rrallë,e që ishte të bashkuarit e pasurisë së shumtë me djemt e shumtë aq sa kopështi i tij (Enesit) ishte i vetmi që bënte fruta dy herë në vit si asnjë kopësht tjetër.

Vetë Enesi ka treguar:“ Për Allahun, pasuria ime është e shumtë, dhe se djemt e mi, e djemt e djemve të mi, më vizitojnë mua rreth njëqind ditë.” Dhe ka thënë: “U lut për mua i Dërguari i Allahut me tre lutje, dy prej tyre i kam parë në dynja, e kam shpresë për të tretën në ahiret.”

Enesi (Allahu qoftë i kënaqur prej tij) gjithashtu ka folur për këto dhunti, me të cilat e begatoi Allahu, si rezultat i përgjigjes së lutjes së Profetit të tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) në këndin e të folurit për mirësitë e Allahut dhe të falenderuarit të Tij për gjithçka që i ka dhënë.⁽⁸⁾

7/ Varfëria dhe pasuria janë dy sprova prej Allahut të Lartmadhërishëm, që me to i vë në provë robërit e Vet, në falenderim dhe durim, ashtu siç edhe ka thënë i Lartësuari:

}كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَنَبْلُوكُم بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ{

{Çdo person do e shijojë vdekjen. E gjithsesi, Ne do iu sprovojmë juve, me të keqe e me të mirë, si sprovë, dhe se tek Ne do të ktheheni.}⁽⁹⁾

Sprova e pasurisë: Është të përkushtuarit në mbledhjen e pasurisë dhe dashuria ndaj saj duke e fituar atë qoftë edhe në mënyrë jo të lejueshme, duke penguar kështu me poshtërsinë e saj, kryerjen e obligimeve dhe të tjera të ngjashme si këto.

Sprova e varfërisë: Është të rënët në fukarallëk ekstrem,i cili nuk sjell asnjë mirësi, as devotshmëri e as durim, derisa i vuajturi i saj të përfshihet për shkak të saj në atë që nuk i shkon një ndjekësi të fesë apo burrërisë ose që as nuk i bëhet vonë, për shkak të privimit (fukarallëkut) të tij, për çfarëdo harami që mund t’i vijë.

Dhe është vërtetuar se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) kërkonte gjithmonë mbrojtjen e Allahut ndaj diçkaje të tillë, ku në një hadith Mutefek alejhi (të rënë dakord rreth tij) të transmetuar nga Aishja(Allahu qoftë i kënaqur prej saj) e cila ka thënë:“ Se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) lutej gjithmonë me këto dua:

«اللهم إني أعوذ بك من فتنة النار وعذاب النار...»

«O Allah kërkoj mbrojtjen Tënde ndaj sprovës së Zjarrit dhe dënimit të Zjarrit…

Derisa thoshte:

…ومن شر فتنة الغنى ومن شر فتنة الفقر ... »

…dhe prej të keqes së sprovës së pasurisë dhe prej të keqes së sprovës së varfërisë…»⁽¹⁰⁾

Dhe mirësia në gjithë këtë, është në mjaftueshmërinë, dhe kjo është një gjendje shpëtuese e një shtrese të mesme, në mes pasurisë që të prish dhe varfërisë  që të mjeron, ku shpëtimi në të është, në mposhjten e nevojave dhe poshtërimit të lypjes.

Vërtetë Allahu i Lartmadhërishëm e bekoi Muhammedin (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) me furnizim prej mirësive të kësaj dynjaje dhe të ahiretit, siç edhe ka thënë i Lartësuari:

}أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيماً فَآوَى* وَوَجَدَكَ ضَالّاً فَهَدَى* وَوَجَدَكَ عَائِلاً فَأَغْنَى{

{A nuk të gjeti ty jetim e të dha përkujdesje, e të gjeti në humbje e të udhëzoi, e të gjeti të varfër e të pasuroi}⁽¹¹⁾

Pretendohet se shumica e sahabëve ishin që kënaqeshin me pak, e ishin asketë, të larguar nga fama e të përmendurit përgjatë gjithë jetës së tyre pas çlirimeve. E prej tyre kishte që qëndroi me atë që kishte më parë, duke iu afruar Allahut me bamirësi dhe mbajtje të lidhjeve familjare, dhe prej tyre kishte që vazhduan në atë që ishin më parë para çlirimeve, aq sa nuk u tepronte gjë, po këta ishin pakicë në krahasim me pjesën tjetër. E kush lundron në historinë e selefëve (të hershmëve) do e kuptojë të vërtetën e kësaj, ku shembujt e tyre në këtë aspekt nuk numërohen.

Diskutimi rreth preferimit të varfërisë përpara pasurisë dhe e kundërta, është një çështje në të cilën është folur shumë në debate. Ka prej dijetarëve që preferuan varfërinë, e prej asaj me të cilën u argumentuan për këtë, ishte ajo që ka thënë i Dërguari i Allahut (Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të):

«اطّلعت في الجنة فرأيت أكثر أهلها الفقراء»

«Pashë në Xhennet se shumica e banorëve të tij ishin të varfërit»⁽¹²⁾apo thënien e tij:

«الفقر أزين على المؤمن من العذار الحسن على خدِّ الفرس»

«Varfëria është më e bukur për besimtarin se sa rripi i hijshëm në faqen e kalit»⁽¹³⁾e të tjera si këto.

Ashtu siç u argumentuan për gjendjen e të jetuarit me pak gjëra të kësaj bote dhe të shmangurit prej bukurive të saj.

E ka prej dijetarve që preferonin pasurinë, e nga ajo me të cilën u argumentuan për këtë, është thënia e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) kur u shtri në shtëpinë e tij në të djathtën e tij duke thënë:

«اللهم رب السماوات ورب الأرض ورب العرش العظيم...اقض عنّا الدين وأغننا من الفقر...»

«O Allah, Zot i qiejve e Zot i tokës, e Zot i Arshit madhështor…na i shlyej borxhet, e na pasuro ndaj varfërisë»⁽¹⁴⁾dhe thënia e tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të):

«لا حسد إلا في اثنتين رجلٍ آتاه الله مالاً فسلّطه على هلكَته في الحق، ورجلٍ آتاه الله حكمةً فهو يقضي بها ويعلِّمها»

«Nuk duhet të kishet zili përveçse në dy; në një person që Allahu i ka dhënë pasuri të cilën ai e kontrollon duke e shpenzuar në të vërtetën, dhe në një person të cilit i ka dhënë Allahu urtësi, e ai gjykon me të dhe ua mëson atë të tjerëve»⁽¹⁵⁾...dhe thanë ne nuk dimë dikë prej profetëve e as prej shokëve të tyre, e as prej adhuruesve e as ngulmuesve që të thoshte “O Allah më bëj të varfër” e as që t’a adhuronin Allahun me diçka të tillë, por ata e adhuronin Allahun me fjalët: “O Allah më furnizo, o Allah më jep shëndet…”Kurse Mutarrif(Allahu e mëshiroftë)thoshte: “Të më jepet shëndet e të falenderoj është më e dashur për mua se sa të sprovohem e të bëj durim.”

Në realitet sprova me varfëri dhe me pasuri, është si sëmundja dhe shëndeti, kështu që kush duron në fatkeqësinë e tij të kësaj bote dhe kënaqet me atë që ia ka caktuar Allahu duke i kryer shkaqet, Allahu do ia shtojë atij sevapet (shpërblimet) për botën tjetër.

E kush pat fatin të furnizohej në këtë jetë, dhe e falenderoi për këtë Allahun e Lartmadhëruar, dhe i kreu obligimet e veta ndaj Allahut në të(pasuri), duke dhuruar prej saj në përhapjen e të mirave, bamirësive, lidhjeve farefisnore dhe në ndihmesën e kësaj feje, dhe të larguarit me të prej çdo gjëje që e Zemëron Allahun e Lartmadhërishëm, duke duruar në këtë, do jetë kjo më e mirë në të afruarit tek Allahu i Lartmadhërishëm dhe një mundësi e madhe për dobitë gjynahqarit.

Siç bëri Enesi (Allahu qoftë i kënaqur prej tij) me dhurimin dhe shpenzimin e pasurisë së tij, aq sa tha (Allahu qoftë i kënaqur prej tij): “Oj dorë (dmth gishtat e mi), nuk do mbaj të verdhë (ar) e as të bardhë (argjend) përveç unazës time.”⁽¹⁶⁾

___________________

1)               Mutefek alejhi, gjendet tek Buhariu - dhe shprehja është e tij – (faq.536 H 6378), dhe (faq.533 had. 6334) dhe (faq.534 had. 6344) me shprehjen e tij, vetëm se ka thënë: “Nga nëna ime” e nuk ka thënë “ Nga Ummu Sulejm” dhe transmetoi gjithashtu (faq.155 H 1982) me vargun e transmetimit të tij nga Enesi (Allahu qoftë i kënaqur prej tij): “Hyri Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) tek Ummu Sulejmi dhe ajo i solli atij hurma dhe gjalp, e ai tha: «Kthejeni gjalpin tuaj në qypin e vet dhe hurmet tuaja në enën e vet, sepse unë jam agjërueshëm» pastaj u ngrit, e u drejtua në një cep të dhomës dhe fali namaz nafile dhe bëri dua për Ummu Sulejm-in dhe antarët e familjes së saj, ndërkohë Ummu Sulejm-i i tha: “ O i Dërguari i Allahut, unë po të ofroj një shërbim.” I tha: “Ç’është kjo?!” Ajo i tha: “Të të shërbejë Enesi”dhe ai nuk la mirësi të kësaj dynjaje dhe të ahiretit veçse u lut me to për mua duke thënë: «O Allah, furnizoje atë me pasuri dhe fëmijë dhe jepi begati në to» e unë sot jam prej më i pasur se çdo Ensar tjetër në pasuri.” dhe më ka thënë bija ime Umejnete-ja se ai u varros me pasardhësit e tij në hyrje të pikës së haxhinjve të Basras me mbi njëqind e njëzet (veta përreth). Gjendet tek Muslimi (faq.1113 had. 2480-2481), dhe (faq.780 had. 660).

2)               Gjendet tek Buhariu (faq.101 had. 1301) dhe (faq.471 had. 5470) dhe Muslimi (faq.1060 H 2144). Të dyja i transmetoi me vargun e tij të transmetimit nga Enesi i cili ka thënë: “Vëllai im nga babai, Talha, po ankohej, dhe doli Ebu Talha, dhe e mori vogëlushin, e kur u kthye Ebu Talha, tha: “Ç’paska bërë djali im?” Ummu Sulejmi iu përgjigj: “Thjeshtë ka qëndruar aty ku ka qenë” dhe i solli atij darkën dhe hëngri darkë, pastaj u sprovua me të…” Hadithi shkurtimisht.

3)               Shiko: “el-Istijab” (4/1940), “Safwetu es-Safweh” (2/66), “Esed el-Gabeh” (6/345), “el-Isabeh” (8/228).

4)               Shiko: “Mu’axhem mekajis el-Lugah” (faq.109), “Lisan el-Arab” (10/396), “Mukhtar es-Sihah”(faq.20), “Mesharik el-Enwar” (1/113).

5)               “Sijer Ealem en-Nubela”(2/305).

6)               “Sherh ibn Betal”(10/174), “Fet’h el-Barij” (4/277).

7)               “el-Menahixh” (16/258), “Umdetu el-Karij”(22/297).

8)               Shiko: “Fet’h el-Barij”(4/288).

9)               Sureja: el-Enbija; ajeti:35.

10)          Transmetoi Buhariu (Faq.535 H 6368) përafërsisht, dhe e transmetoi Muslimi – sipas shprehjes së tij – (faq.1148 H 589).

11)          Sureja: ed-Duha; ajeti:6-8.

12)          Transmetoi Buhariu (Faq.532 H 6449), dhe Muslimi (faq.1152 H 2737).

13)          Transmetoi Taberanij në “el-Kebijr” (7/294 H 7181), ka thënë Ibn Tejmije (Allahu e mëshiroftë): “Kedhib-Gënjeshtar” dhe vargu i transmetimit të tij është “Daif- I dobët”. E. He. Dhe është e njohur se ajo është prej fjalëve të Abdurrahman bin Zijad-it siç edhe është transmetuar nga Ibn Adij në “el-Kemil” të tij (1/344). “Keshf el-Khafe’ ” (2/113).

14)          Transmeton Muslimi (Faq.1149 H 2713)

15)          Mutefek alejhi, e transmeton Buhariu (faq.110 H 1409) dhe Muslimi(faq.805 H 816).

16)          E transmeton Ahmedi në “el-Musned” (3/248). Dhe se është pyetur Shejh el-Islam Ibn Tejmijeh (Allahu e mëshiroftë) rreth dhënies përparësi të pasurisë së falenderuar mbi varfërinë e duruar, e ka thënë: “ Më e mira prej tyre është ajo që të bën më të devotshëm ndaj Allahut të Lartmadhëruar, e nëse ato barazohen në devotshmëri do të barazohen edhe në gradë (të shpërblimit).

·                   Shiko në lidhje me këtë çështje: “Sherh ibn Betal” (10/167), “Te’wil Mukhtelef el-Hadith” (faq.155 -158), “Ihja Ulum ed-Dijn” (4/201), “Fet’h el-Barij” (11/329), “Fejd el-Kadijr”(5/479), “Sherh ez-Zerkanij” (2/46), “Ed-Dijbexh”(3/137), “Edeb ed-Dunja ue ed-Dijn” (faq.189).

Add comment