Episodi i parë ( 4 )

Përkufizimi i turpit

Turpi është të përmbajturit që njeriu e gjen në vetveten e tij duke e shtyrë atë për tek të shmangurit e veshjes së asaj që turpërohet me të, e që shëmtohet prej saj, dhe të kundërshtuarit e vetëkënaqjes së tij në shumë çështje eduke mos u treguar moskokëçarës ndaj asaj që e shëmton dhe e turpëron, e tëdyja janë të pajisura e të përfitueshme, por njerëzit ndahen prej caktimit, sa i përket marrjes nga ato të dyjanë disa grupe; prej tyre ka që pajisen me turp shumtë, e prej tyre ka të tillë që pasijen me pak, e prej tyre ka të tillë që pajisen me vetëkënaqësi të shumtë, e prej tyre ka që pajisenme pak, derisa pastaj poseduesit e të shumtave prej të dy kategorivetë jenë në nivele dhepo ashtutë jenë edhe poseduesit e të paktave. Kështu zotëruesit e të dy kategorivedo të vazhdojnë të shtojnë, derisa të bëhet e kundërta tjetërsikur të mos ekzistonte, derisa, pastaj, kjo ndarje,të jetë shkak për përfitimin e tij (turpit), e kush e shtyu veten e vet për tek vlera e turpit dhe e përfitoi atë, fitoifatin më të begatë, e kush e la atë duke bërë çfarë deshi, iu privuan mirësitë e dynjasë dhe ahiretit.⁽¹⁾

Ka thënë Ibn Rexheb(Allahu e mëshiroftë): Turpi është dy llojesh:

Lloji i parë: Çfarë është moral i pajisur dhe jo i përfituar, dhe kjo si rezultat i moraleve me të cilat e begaton Allahu robin dhe e pajis me to, dhe pikërisht për këtë i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) ka thënë: «الحياء لا يأتي إلا بخير»-«Turpi, nuk vjen, veçse me mirësi.»⁽²⁾pasi ai pengon nga të bërit e të shëmtuarave dhe moraleve të ulta, dhe nxit atë për tek moralet e fisnike dhe të larta, dhe se ajo është prej veçorive të Imanit (besimit) në këtë kuptim.

Lloji i dytë: Çfarë është e përfituar prej njohjes së Allahut,  njohjes së madhështisë së Tij, dhe afrimitetit të Tij me robërit e Vet, të udhëzuarit e Tij ndaj tyre, dhe të sjellurit e Tij me flirtimin e syve gje gjithçka që fshehin gjokset, e kjo është prej veçorive më të larta të Imanit(besimit), madje më e larta ndër shkallët e Ihsanit (përsosmërisë).

Dhe se turpiprej Allahut lind prej horizonteve të lindjes së begative të Tij dhe të shikuarite mangësisë së falenderimit për to, dhe se kur robit i vidhet turpi i përfituar e i pavetëdijshëm, atij më nuk i mbetet tjetër që t’a pengojë nga të bërit e të shëmtuarave dhe moraleve të ulta, duke u bërë pastaj si të mos kishte fare Imanë (besim) në të. ⁽³⁾

Prandaj pikërisht për këtë, siç ka ardhur në hadith, turpi është prej Imanit (besimit). Nga Ibn Umeri (Allahu qoftë i kënaqur prej tij) transmetohet se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) kaloi pranë një burri prej Ensarëve (përkrahësve të Pejgamberit) kur ai po e këshillonte vëllain e vet rreth turpit. Dhe i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) i tha: «دَعْهُ فَإِنَّ الْحَيَاءَ مِن الْإِيمَان»-«Lëre atë (mënyrë) pasi turpi është prej imanit (besimit)»⁽⁴⁾

Ndërsa nga Ebu Hurejre (Allahu qoftë i kënaqur prej tij) transmetohet se i Dërguari i Allahut ka thënë: «الْإِيمَانُ بِضْعٌ وَسِتُّونَ شُعْبَةً, وَالْحَيَاءُ شُعْبَةٌ مِن الْإِيمَانِ»- «Imani (besimi) është në shtatëdhjetë e disa grupe, dhe se turpi është një prej grupeve të imanit.»⁽⁵⁾

Dobitë e hadithit:

1.  Turpi është një veçori e lavdëruar, rreth mirësisë së të cilës është rënë dakort nga të gjithë, dhe se në të nxisin të gjitha obligimet fetare, ashtu siç mendjet dhe natyrshmëria tregojnë mbi vlerën e tij, dhe përfundimin e mbarë të tij. Prandaj, për muslimanin është obligim që të pajiset me këtë cilësi, dhe t’a bëjë të domosdoshëm në të gjitha çështjet e tij, pasi turpi është i tëri mirësi.

2.  Se kushdo që  nuk ka turp fillon e bën vepra të turpshme qofshin ato të dukshme a të fshehta, e për t’a bërë këtë nuk e pengon atë asgjë, pasi turpi është pengesë për kryerjen e të këqiave, ndërsa turpi prej Allahut pengon nga të shëmtuarat fetare, e ai prej njerëzve pengon nga të shëmtuarat e zakonshme, dhe se kur të humbasë turpi, njeriut nuk i bëhet më vonë për atë se çfarë bën.

3.  Muslimani e ka obligim që t’a zhvillojë këtë moral fisniknë personalitetin e vet, duke përfituar me shkaqet e tij dhe prej tyre; të njohurit me moralet e Pejgamberit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) dhe të orjentuarit me sipas tyre, dhe të përkushtuarit ndaj tubimeve të dijes dhe vendeve të përmendjes së Allahut, dhe me shoqërimin e të mirëve.

Referencat:

1)  . “Fejd el-Kadijr” i el-Menawij-t (1/43-44)

2)  . E nxori Buhariu në Sahihun e tij, me nr.(6117)

3)  . “Xhami’u el-Ulum uel-Hikem” i Ibn Rexheb-it, faq.(379)

4)  . “Sahih el-Buharij” me nr.(24), dhe “Sahih el-Muslim” me nr.(36)

5)  . “Sahih el-Buharij” me nr.(9), dhe “Sahih el-Muslim” me nr.(35)

Add comment