Episodi i dytë ( 2 ) 

Zbatimi I sunetit është vetë feja Islame 

Përderi sa suneti është kaq i gjerë dhe me përfshirje të madhe atëherë kapja dhe zbatimi i sunetit është kapje dhe zbatim i fesë. Kjo gjë është e rëndësishme ose më e rëndësishmja prej tyre, sepse të gjithë pasuesit pa perjashtim janë të përfshirë brenda kornizave të ndjekjes absolute dhe zbatimit me perpikmëri.

قال تعالى: ((قل إن كنتم تحبون الله فاتبعوني يحببكم الله ويغفر لكم ذنوبكم والله غفور رحيم))

[آل عمران:31].

Allahu i Madhëruar në Kuranin fisnik ka thënë: “thuaju (o Muhamed): Nëse ju e doni Allahun, atëherë më ndiqni mua, që Allahu do t’ju dojë dhe t’jua falë gjynahet! Allahu është Falës i Madh dhe Mëshirëplotë”. (Surja Al Amran 31)

وقال تعالى: ((لقد كان لكم في رسول الله أسوة حسنة لمن كان يرجو الله واليوم الآخر وذكر الله كثيرًا)) [ الأحزاب: 21].

Allahu i Madhëruar në Kuranin fisnik ka thënë: “ju e kishit shembullin më të lartë në të dërguarin e Allahut, kuptohet, ai që shpreson në shpërblimin e Allahut në botën jetër, ai që atë shpresë e shoqëron duke e përmendur shumë shpesh Allahun”.

El- Gazaliu thotë: “dije se çelësi i lumturisë në ndjekjen e sunetit profetik. Ndjekja e të Dërguarit të Allahut (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të) duhet të jetë në të gjitha burimet e tij, në lëvizjet apo në qëndrimet e tij. Në mënyrën se si ai ushqehej apo pushonte, finte gjumë apo ligjëronte. Unë nuk po e them këtë që ndjekja e tij të jetë edukatë e  mirësjelljes në adhurim vetëm; sepse nuk mund të neglizhohet tradita profetike që ka ardhur për çështjet e tjera. Madje suneti duhet ndjekur në të gjithë çeshtjet e zakonshme të përditshme, e kur këto te jenë të zbatueshme me përpikmëri atëherë arrihet ndjekja absolute, ashtu siç  thotë Allahu i Madhëruar në Kuranin fisnik:

 “thuaju (o Muhamed): Nëse ju e doni Allahun, atëherë më ndiqni mua, që Allahu do t’ju dojë dhe t’jua falë gjynahet! Allahu është Falës i Madh dhe Mëshirëplotë”. (Surja Al Amran 31).

Dhe thotë: “Çka t'ju japë Pejgamberi, atë merrnie, e çka t'ju ndalojë, përmbanju dhe kini frikë All-llahun, se All-llahu është ndëshkues i ashpër” (surja El-Hashr 7)[1] .

Atëherë, a i shkon përshtat ndonjë njeriu të llogjikshëm që të tolerojë që në zbatimin e sunetit me përpikmëri. Dhe shton duke thënë:  ai thotë: Kjo gjë bëhet në e zakone e veprime të përgjithshme sepse ndjekja nuk nuk e ka kuptimin e saj pa vepruar ashtu siç ai ka vepruar në çdo gjë”.

Ne e dimë se prej suneteve ekziston çfarë është e sigurtë që Profeti (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të) e kishte ëepruar aq shumë. Gjithashtu ka prej suneteve që Profeti (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të) i ka bërë në kohë të caktuar.

Disa sunete kanë vlerë dhe shpërblim të madh. Për shembull  sunetet që kryhen gjatë faljes së namazeve, apo namazet me xhemat. Ndërsa disa sunete  kanë më pak vlerë se disa të tjera, si për shembull mënyra se si hahet, ngrënja me dorën e djathtë, dhe detaje të tjera të jetës të cilat janë praktikuar nga i Dërguari i Allahut (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të).

Disa dijetarë janë të mendimit se ato gjëra të vogla që burojnë në sunete janë ekstremitet dhe të panevojshme. Madje thonë së këto gjëra ngurtësojnë mendjet e njerëzimit. Nuk dihet se çfarë përfiton një person nëse ai ha me dorën e djathtë dhe e lë dorën e majtë? Sidomos pasi ajo që ata e quajnë qytetërim u diktojnë njerëzve të përdorin të dyja duart, e  në njërën të mbajnë thikën dhe në tjeran të mbajnë pirunin. 

Këta njerëz janë ata që duan që çdo gjë të jetë subjekt i barazpeshës së mendjeve të tyre. Atë këtë gjë e duan edhe në çështjet e fesë, në dispozitat e etikës, moralit dhe sjelljes. Kjo ndodh në një kohë kur ata pretendojnë se ekzistojnë në mendje kufizime të cilat nuk i suporton më pas.  Në këtë kohë çdonjëri që është i arsyeshëm dhe i llogjikueshëm e kupton se në të vërtetë nuk mund të ekzistojë në botë një mendje e vetme, por mendja e çdo njeriu është e ndikuar nga  nga mjedisi ku ato janë rritur, nga kultura që ata kanë marrë, si dhe nga besimet dhe fetë që ata ndjekin dhe bëhen fanatikë në to.

Prandaj, në qoftë se një njeri udhëhiqet nga mendja dhe llogjika e tij edhe në çështjet fetare, atëherë, ekziston frika se ky njeri do të konkludojë në ligje dhe rregulla të gabuara. Kjo gjë ndodh sepse besimet fetare nuk janë të rrjedhin nga mjedisi ku jeton. Gjithashtu besimet fetare nuk burojnë nga ndonjë prej kulturave  apo ligjet fetare të nxjirren nga mendjet njerëzore. Besimet fetare burojnë nga diçka që është më lart, nga një fuqi stërmadhe.

Pikërisht për këtë fakt dhe në respekt që feja islame i jep mendjes njerëzore ekziston liria absolute tek çdonjëri që dëshiron të hyjë në fenë Islame, mbi bazat e bindjes së mendjes. Apo mbi bazat e mbështetjes së plotyë duke e lënë çdo gjë në caktimin e Krijuesit,

)لا إكراه في الدين قد تبين الرشد من الغيِّ([ البقرة:256].

“Në fe nuk ka dhunë. Është sqaruar e vërteta nga e kota”. (Surja El-Bekare 256)

Por, pas hyrjes në Islam çdonjëri duhet që ti nënshtohet mësimeve, parimeve dhe ligjeve të kësaj feje, pa marrë parasysh faktin nëse  unë e kuptova dobinë dhe përfitimin e çeshtjeve të saj në mendjen time apo jo. Kjo gjë është e arsyeshme dhe pa dyshim, për çdo besimtar, në qoftë se ai me të vërtetë është mysliman, sepse këto janë ligje që kanë ardhur nga  i Githëdituri, i Urtë dhe Ekspert për gjithçka. Ai i Cili i ka krijuar robërit e Tij ka vendosur për ta rregulla që u sjellin atyre dobi. Atëherë pse ekziston i gjithë ky kundërshtim dhe shpifje duke thënë se disa çështje të fesë nuk janë të arsyeshme apo të dobishme, çeshtje të cilat erdhën nga Allahu ose prej të Dërguarit të Allahut  

( paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të ) i cili nuk flet nga pasioni e as nga mendja e tij.

Por, ne pasi pranuam çdo gjë që erdhi nga i Dërguari i Allahut (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të) dhe ne e praktikojmë atë pa marrë parasysh faktin nëse kjo ështje është obligim apo jo. Padyshim që nëse ne e ndjekim atë do të  bëhet shkak që të na udhëheqë drejt përfitimeve e dobive që rrjedhin nga praktikimi i tyre, sepse Islami i cili erdhi nga Allahu nuk bie në kundërshtim me mendjen e shëndoshë ose natyrën njerëzore të krijuar nga Allahu i Plotfuqishm.

Le të mendojmë për këto përfitime që mund të rrjedhin prej aderimit tonë në sunetin e të Dërguarit të Allahut (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të). Sidomos kur bëhet fjalë për një gjë e cila është lënë në zgjedhjen dhe vullnetin tonë, e zbatojmë apo jo atë, qoftë diçka e vogël apo e madhe. Ne jemi dakord me disa prej studiuesve të cilët përmendën disa prej dobive, shkaqet dhe arsyet se pse duhet të ndjekim me përkushtim sunetin e të Dërguarit të Allahut (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të)[2].

shkaku i parë: një njeri që praktikohet në mënyrë të rregullt do të jetojë gjithmonë në një gjendje të vetëdijes së brendshme, do të jetë gjithmonë në vigjilencë dhe maturi
  Allahu i Plotfuqishëm e ka dalluar njeriun nga krijesat e tjera duke i dhuruar njeriut vullnetin e lirë. Njeriu është në gjendje të frenojë dhe ta anullojë këtë vullnet në qoftë se njeriu e mbron vetëveten nga zakonet dhe veprimet që dalin në mënyrë të pandërgjegjshme dhe pavetëdijshme.

Veprat dhe zakonet të cilat janë të vendosura në një amnistisë kohore, ju çojnë drejt rrugës së përparimit shpirtëror të njeriut, sikur të ishte një gur barriere gjatë garës në rrugën e kuajve.  

  Duhet, pra, që ky vullnet të mbetet i gjallë tek njeriu dhe t’iu japë jetë atyre. Gjithashtu duhet që të jetë në gjendje të pakësojë veprat të cilat e lënë në harresë këtë vullnet.

 Çdo gjë që bëjmë duhet të jetë i mundshëm tek vullneti që kemi dhe dhe të jetë i nënshtruar nga mbykqyrja jonë shpirtërore deri sa të arrijmë të jemi vetvetja jonë.
  kapja pas suneteve jo të obligueshme sipas këndvështrimit tonë ka nevojë për më tepër përpjekje, ku ne realizim te të cilave ndonjëherë hasim vështirësi dhe herë të tjera sfida të shumta, sidomos në epokën në të cilën jetojmë.

 Falja e namazeve me xhemat ne fillim të kohës së tyre është një vëprim që ka vështirësi, e veçanërisht në qoftë se bëhet fjalë për namazin e sabahut. Namazet nafile të cilat shoqërojnë namazet farze, të cilat falen para ose pas namazeve farze kërkojnë përpjekje dhe përkushtim sidomos në ditët tona ku të gjithë nxitojnë dhe shqetësimet e tyre janë të shumta. Mënyra e ngrënjes me dorën e djathtë është sfidë më vete në përballje me të ashtuquajturit modernizim të kohës sonë. Kjo gjë dikton tek disa njerëz të shoqërisë sonë në mënyrën e ngrënjes me qëllim që të mbajnë një pirun në njërën dorë dhe një thikë apo lugë në tjetrën.

Kështu që, ai përdor vullnetin e tij në të gjitha këto gjëra, duke e ripërtëritur atë, në mënyrë që ta zgjojë atë dhe të mos e lërë në gjumë ose ta dorëzojë udhëheqjen e saj në ndjekje të zakoneve dhe traditave të cilat burojnë në mënyrë të pandërgjegjshme duke e çuar drejt vdekjes këtë vullnet.

Atëherë cili do të jetë rezultati, kur të vdesë? ... Do të ketë nevojë një ditë për këtë vullnet në ballafaqim me shumë prej vështirësive të jetës dhe problemet e saj, por nuk do ta gjejë më atë.  Në atë ditë nuk i bëjnë dobi asnjërit të gjitha mjetet e metodat e qytetërimit dhe modernizimit, të cilat i posedon një person në këtë epokë. Ky është sekreti tek i cili ne gjejmë fenomenin e ikjes nga manifestimi i kësaj jete, gjë e cila shpaloset mjaft qartë  nga fenomenet që shfaqen në shtetet dhe vendet që posedojnë mjetet e mirëqenjes dhe këtë lloj qytetërimi tek të cilët është shfaqur stresi e vetëvrasja apo forma të tjera të traumatizimt të kësaj shoqërie.

Muhamed Esed thotë: "Nuk mund të jetë i rëndësishëm në vetveten e saj mënyra se me cilën dorë ushqehesh, por po të kemi parasysh rregullin dhe mënyrën sistematike, atëherë del në pah se kjo është një nga gjërat më të rëndësishme që tregon se veprat tona kryhen në bazë të një rregulli dhe sistemi të caktuar.

Kjo gjë nuk është aspak e lehtë që një njeri të qëndrojë në gatishmëri të vazhdueshme në mënyrë që t’ia bëjë llogarinë vetvetes së tij. Madje edhe kur këto dy fuqi janë të kulturuara dhe të arsimuara tepër mase. Realisht përtacisë e mendjes nuk është më e vogël se përtacia e trupit. Nëse ju do të kërkoni prej një njeriu që është mësuar të mos ecë gjatë jetës së tij do të shikoni se ai pas përshkimit të një distance të shkurtër do të lodhet, dhe nuk do të jetë në gjendje për të vazhduar marshimin e tij. Por nuk ndodh e njejta gjë me atë person i cili është mësuar të ecë gjatë gjithë jetës së tij në këmbë dhe është marrë me ushtrime fizike, kështu që ai nuk do të gjejë në këtë marshim lodhje muskulare në mënyrë absolute.

Pastaj ai thotë: "Nëse do të duhej që gjithmonë të viheshin të gjithë punët që veprojmë apo të gjithë punët që lëmë në mënyrë që të kemi dallim të njohur mendor, gjë e cila tregon se aftësitë tona për të arritur në vetë-kontroll të vetvetes sonë po rriten gradualisht, e që më pas ato mishërohen tek ne në një natyrë tjetër. Kështu që çdo ditë, për sa kohë që kjo praktikë do të vazhdojë bën që përtacia kulturore e jona të shkojë drejt rënjes sipas natyrës së praktikimit që bëjmë[3].

Ndoshta ky është sekreti që Pejgamberi Muhamed (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të) i jepte përparësi që një besimtar ti falte namazet (nafile) vullnetare në shtëpi, sepse kjo është thirrje më e fortë që bën këtë person të lëvizë vendosmërinë e tij dhe zgjojë atë. Ndërsa nëse ai falet në xhami, atëherë arsyet janë të shumta. Kështu që në këtë mënyrë nuk mund të kontribuojë në edukimin e vetvetes dhe të vullnetit të tij për deri sa ai i fal namazet vullnetare të shoqëruara me farzet brenda në xhami.

Deri sa t’i sjellë në këtë fushë suneti profetik frutat e saj , të mos bëhet zakon dhe veprim që kryhet nga një mysliman në mënyrë automatike, pa qenë i vetëdijshëm. Është obligim që myslimani të jetë gjithmonë vigjilent gjatë kryerjes së veprave të tij. Myslimani duhet të përpiqet që të mos e kryjë asnjë veprim si të ishte një formalitet dhe ritual pa ndjenja shpirtërore, prej të cilës nuk ka dobi dhe përfitim.  Përndryshe ajo kthehet në një ritual apo zakon i cili kryhet por pa dhënë kontribut në arsimimin e një muslimani në jetën e tij.

Disa muslimanë për të zbatuar sunetin profetik i pastrojnë dhëmbët e tyre me gishtat e tyre kur hyjnë në namaz, pa përdorur misvak. Pejgameri Muhamed (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të) tha: “përdorimi i misvakut ju pastron gojën, dhe është kënaqësi për Zotin”[4]. Por kjo nuk do arrihet vetëm se duke përdorur misvak. Ndërsa pastrimi me gishta në këtë rast mbase mund të ketë çuar në dëmtim të dhëmbëve, ose është diçka formale nëse kryhet në këtë formë. Në këtë mënyrë pastrimi nuk ekziston vështirësia e cila edukon vullnetin. Pejgameri Muhamed (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të), thotë: “Nëse nuk do të ishte e vështirë për pasuesit e mi di t’i urdhëroja ata që të pastrojnë dhëmbët me misvak çdo namaz”[5]. 

Pra, le ta detyrojë njeriu vetveten dhe dembelizmin e tij në qoftë se ai dëshiron të ndjekë shembullin e Profetit Muhamed (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të) në kryerjen e kësaj vepre.

Suneti profetik nuk është siç pretendojnë kundërshtarët kritikë e produktit e hipokritëve që i marrin në mënyrë sipërfaqësore dhe të brutale ato. Por ai është produkt i burrave me vendosmëri të lartë. Shokët e të Dërguarit të Allahut (paqja dhe begatia e Allahut qoftë mbi të) i përkisnin kësaj klasë e cila qëndron në vend të parë. Vetëdija e tyre e përhershme e vigjilencës së brendshme dhe ndjenja e tyre në shpirtin e tyre në kryerjen e çdo veprimi duke ndjekur sunetin, ishte mrekulli në aftësinë e tyre dhe në fitoren e tyre historike të mahnitshme[6].