Episodi (8)

Termi “Sunnet” përdorur nga vetë فيلسانالنبيi Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të -  صلى dhe si e kanë kuptuar atë Selefët (brezat e parë të mirë) (2-4)

8 - 8- عنNga أبيEbu مسعودMes’ud الأنصاريel-Ensari transmetohet se i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – ka thënëقال : قال:?Ë::
« يؤم القوم أقرؤهم لكتاب الله ، فإن كانوا في القراءة سواء فأعلمهم بالسنة، فإن كانوا في السنة سواء فأقدمهم هجرة »«Njerëzve duhet t’u prijë ai që e lexon më shumë Librin e Allahut prej tyre, e nëse ka që janë në lexim të njëjtë, atëherë ai që është më i dituri prej tyre në lidhje me Sunnetin, e nëse edhe në këtë ka që janë të barabartë atëherë ai që është më i hershëm në bërjen e hixhretit (apo praktimin e Islamit sh.p)...»⁽¹⁾

Ka thënë dijetari i madh, Shabir el-Uthmanij: “NقالNëse në një xhemat ekzistojnë disa persona që janë të përafërt në dije dhe fetari, dhe në aspektet e përparësisë të jenë të përafërt, në atë mënyrë që imamllëku të mos bëhet shkak për tërheqje dhe konflikt, kërkohet që të vlerësohen në bazë të rëndësisë,كانبحيث duke vepruar në përputhje me atë që na mëson hadithi i temës, duke i dhënë përparësi fillimisht atij që e lexon më shumë dhe më mirë Librin e Allahut. Qëllimi me “lexim” është leximi duke e kuptuar domethënien dhe dispozitat e tij, ashtu siç ishte shembulli i Sahabëve dhe pasuesëve të tyre nga selefët (të parët tanë të ndershëm) – Allahu qoftë i kënaqur me ta -. Pasi lexuesit e tyre në fakt ishin dijetarët e tyre, dhe se ata për të cilët është qëllimi këtu me “lexues” janë ata që janë përmendur në ngjarjen e “Bi’r Meunes” dhe luftës së Jemames. Mirëpo leximi i Librit sipas kuptimeve dhe dispozitave të tij nuk mund të arrihet vetëmse me anë të pasjes dije në lidhje me atë që është transmetuar nga i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – dhe njohjes së Sunnetit të tij, pasi është ai sqaruesi – Paqja dhe bekimi  i Allahut qofshin mbi të – i asaj që i është zbritur nga Libri, ashtu siç njohja e Sunnetit nuk mund të plotësohet përveçse me njohjen e referencave në Kur’an, duke bërë që njohja e Kur’anit dhe njohja e Sunnetit të jenë në koherencë. Vetëmse kërkuesit e dijes prej tyre; kishte që e njihnin Kur’anin më shumë, duke bërë atë që të jetë në angazhim më i shkëlqyer në të, siç ka qenë Abdullah bin Abasi apo Ubej bin Ka’bi në mesin e sahabëve – Allahu qoftë i kënaqur me ta – apo siç kishte prej tyre tek të cilët dominonin nuancat e hadithit, duke qenë tek ata preokupimi më i madh angazhimi dhe kujdesi lidhur me njohjen e sunneteve, realizimin në praktikë të tyre dhe kuptimin e tyre, duke u kthyer hadithi në profesionin e tij siç ishte Ebu Hurejra dhe Ibn Umeri – Allahu qoftë i kënaqur me të dy – kështu që nëse kemi dy persona që janë të fortë në dije ashtu siç ishin këta dy palë, atëherë i jepet përparësi atij që ka njohuri më shumë në Librin e Allahut, si një nxitje që të përfitohet prej dijes në të, pasi nëpërmjet tij Allahu i lartëson disa njerëz dhe i përul me të disa të tjerë, dhe nëse në njohjen e Librit përsëri janë të njëjtë, atëherë i jepet përparësi atij që e njeh më mirë Sunnetin, e nëse edhe në këtë janë të njëjtë atëherë i jepet përparësi atij që që ka bërë hixhret më herët...”⁽²⁾

9- عن9 – Nga Ibn Abasi – Allahut qoftë i kënaqur me të dy – transmetohet se ka thënë: “Një ditë i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – u mbajti njerëzve një hutbe (predikim) në haxhin e lamtumirës dhe tha:« إن الشيطان قد يئس أن يعبد بأرضكم، ولكن رضي أن يطاع فيما سوى ذلك مما تحقرون من أعمالكم، فاحذروا، إني قد تركت فيكم ما إن اعتصمتم به فلن تضلوا أبدا : كتاب الله وسنة نبيه » kuptimi:«Vërtetë që shjetani i ka humbur shpresat se do të adhurohet përsëri në tokën tuaj, por ai është i kënaqur që të ndiqet në gjëra të tjera përveç kësaj, pikërisht në ato vepra që ju i konsideroni të papërfillshme, prandaj kini kujdes, pasi unë kam lënë në mesin tuaj atë që nëse ju kapeni për të nuk keni për të devijuar kurrë: Librin e Allahut dhe Sunnetin e të Dërguarit të Tij.»⁽³⁾

10- عن10 – Transmetohet se Urvete – Allahu qoftë i kënaqur me të – ka thënë: “E pyetaعائشة - رضي Aishen – اللهAllahu qoftë i kënaqur me të عنها - فقلت- dhe i thashë: -لها : أرأيت Çfarë mendon rreth fjalës së Allahut të Lartësuar kur thotëقول:

﴿إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ ۖ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمَا ﴾ البقرة /129}.(البقرة: ١٥٨)

﴾Vërtetë që Safa dhe Merva (dy kodrat në Mekke) janë prej ritualeve të Allahut, prandaj kush dëshiron të kryej haxhin apo umren, nuk është gjynah për të që të bëjë sajin (ecje) në mes tyre...﴿وقوله تعالى: " كما أرسلنا فيكم رسولاً منكم يتلو عليكم آياتنا ويزكيكم ويعلمكم الكتاب والحكمة .." { البقرة / 151 وقوله سبحانه : " و اتبعوه لعلكم تهتدون " { الأعراف / 158(el-Bekare:158)
Pasi betohem ماnë Allah se nuk e ka gjynah dikush nëse nuk bën Saj’ (ecje) në mes Safas dhe Mervas, më tha: “Sa e shëmtuar është ajo që po thua o biri i motrës time, pasi nëse ky ajet e ka atë kuptim siç ti po e interpreton do kishte qenë «Nuk është gjynah për të që të mos e bëjë Sajin (rendjen) në mes tyre» por ky ajet ka zbritur në lidhje me ensarët...dhe se është vetë i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – që e ka lënë Sunnet (traditë) Sajin (rendjen) në mes tyre, kështu që askush nuk mundet që ta lërë Sajin (rendjen) në mes tyre.”⁽⁴⁾

قالKa thënë Ibn Haxheri në lidhje me këtë duke e komentuar fjalën e Aishes kur thotë: “vetë i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – e ka lënë Sunnet (traditë) Sajin (rendjen) në mes tyre” ابن – «Kujdes! Pasi fjala e Aishes: “vetë i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – e ka lënë Sunnet (traditë) Sajin (rendjen) në mes tyre” do me thënë: e ka bërë obligim nëpërmjet  lënies Sunnet, dhe se këtu nuk është qëllimi se ajo nuk është farz – pra nuk është se e konsideron këtë adhurim fetar sunnet dhe jo farz – pasi këtë e tregon qartë thënia e saj e cila gjendet në Sahihun e Muslimit ku thotë: “...pasi pasha jetën time, askujt nuk ia konsideron Allahu të plotë haxhin dhe as umren asnjërit prej jush nëse ai nuk e ka kryer Sajin (rendjen) në mes tyre”»⁽⁵⁾

11- عن11- Transmetohet se Ebu Seid elأبي-الخدريKhudri – Allahu qoftë i kënaqur me të - قال : خرجka thënë: “ Dy veta dolën në një udhëtim. Kur u afrua koha e namazit, ata nuk kishin ujë me vete, kështu që morën tejemum (pastrimi) me dhé të pastër dhe u falën. Më vonë ata e gjetën ujin duke qenë akoma brenda kohës, kështu që njëri prej tyre e përsëriti namazin pasi mori abdes ndërsa tjetri nuk e përsëriti. Pas kësaj ata erdhën tek i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – dhe ia treguan të tërë atë çfarë ndodhi, dhe i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – i tha atij që nuk e kishte përsëritur: «أصبت السنة وأجزأتك صلاتك»«Ia ke qëlluar Sunnetit dhe namazi ytë është i shpërblyer»رجلان pastaj iu drejtua tjetrit që kishte marrë abdes dhe e përsëriti: «لك الأجر مرتين»«Ti ke shpërblim dy herë».⁽⁶⁾
Thotë autori Mer’asëقال: “Pra ia ke qëlluar Sunnetit, pra rrugës së fesë të vërtetuar nëpërmjet Sunnetit, që don të thotë, se është përputhur me vendimin e ligjshëm, gjë e cila është qëlluar si rezultat i përpjekjes së tij duke e nxjerrë të gabuar përpjepjekjen e tjetrit.”⁽⁷⁾.

12- عن12 – Transmetohet ngaجابر - رضي Xhabiri – Allahu qoftë i kënaqur me të – se i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – e ka lënë Sunnet që deveja dhe lopa të jetë (e mjaftueshme si kurban) për shtatë.⁽⁸⁾

13- عن13 - Transmetohet se Ibn Abasi – Allahu qoftë i kënaqur me të – ka thënë: “Nuk ka lënë i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – asnjë sunnet e që unë të mos e kem mësuar, përveç tre gjërave prej tyre:
1- Nuk e di, a ka pas lexuar me zë në namazin e drekës dhe të ikindisë apo jo?!

2- Nuk e di se si e ka pas lexuar fjalën e Allahut të Lartësuar:

﴿وَقَدْ بَلَغْتُ مِنَ الْكِبَرِ عُتِيًّا﴾ أو ﴿عُسِيًّا﴾ البقرة /129}.( مريم: ٨)

﴾...e mua më ka zënë pleqëria e thellë ﴿وقوله تعالى: " كما أرسلنا فيكم رسولاً منكم يتلو عليكم آياتنا ويزكيكم ويعلمكم الكتاب والحكمة .." { البقرة / 151 apo ﴾e shtyrë ﴿وقوله سبحانه : " و اتبعوه لعلكم تهتدون " { الأعراف / 158(el-Merjem:8)
3- (Thotë Husej bin Abdurrahman – transmetuesi që ka dëgjuar Ibn Abasin – të tretën e kam harruar!)⁽⁹⁾

14 – Transmetohet nga Ebu Hurejra – Allahu qoftë i kënaqur me të – lidhur me vrasjen që idhujtarët i bënë sahabit madhështor Khubejb bin Adij el-Ensarij ndërkohë që ai rezistonte – duke thënë për të Ebu Hurejra: “E ishte Khubejbi ai që i bëri prej sunnetit (traditës) faljen e dy rekateve për çdo person musliman që bën rezistencë”.⁽¹⁰⁾

Në një transmetim të dytë thuhet se ka thënë: “Ishte Khubejbi që e bëri prej sunnetit (traditës) për çdo musliman në rezistencë, para se të ekzekutohet, një namaz (dy rekatësh).”⁽¹¹⁾

Ndërsa në një transmetim të tretë thuhet se ka thënë: “Ishte i pari që i bëri prej sunnetit (traditës) faljen e dy rekateve para se ai të ekzekutohej.”⁽¹²⁾

Ka thënë dijetari i madh el-Kastalani në lidhje me transmetimin e parë: “Është bërë veprimi që bëri Khubejbi Sunnet, pasi ai e bëri atë kur Ligjpranuesit – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – ishte akoma gjallë dhe ia konsideroi atij atë veprim të mirë.”⁽¹³⁾

Dhe tha në lidhje me transmetimin e dytë: “Pra ky veprim u kthye në sunnet, sepse ai e bëri atë sa i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – ishte akoma gjallë dhe ia miratoi dhe ia pranoi.”⁽¹⁴⁾

Gjithashtu edhe në lidhje me transmetimin e tretë ka thënë: “Është problematike fjala e tij “i pari që e bëri atë prej sunnetit” ndërkohë që Sunnet konsiderohen vetëm fjalët e të Dërguarit të Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të -, veprat dhe situatat e tij, kështu që unë them lidhur me këtë, se ai (Khubejbi) e ka bërë këtë gjatë kohës kur ai ( i Dërguari i Allahut) – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të - ishte akoma gjallë, dhe i miratoi ato dyja (rekatet).” ⁽¹⁵⁾

Është e qartë nga hadithi i sipër përmendur i Ebu Hurejres dhe tregimit në lidhje me vrasjen e Khubejbit në të, se termi “sunnet” dhe termi “ e la sunet” e kanë kuptimin e kryerjes së një praktike që mund të ndiqet në fe, mbështetur në këtë, nuk është e lejuar për cilindo fekih (njohës fik’hu) që të argumentohet duke u bazuar në përligjjen e dy rekateve të falura para ekzekutimit vetëm për shkakun se në hadith është përmendur termi “sunnet” dhe se falja e atyre dy rekateve është thjeshtë mustehab (e preferuar) sepse gjykimi se falja e këtyre dy rekateve në këtë rast konsiderohen “sunnet – të preferuar” është nxjerrë nga një tjetër argument që nuk e ka përmendur termin “sunnet - traditë” duke mos patur asnjë dyshim lidhur me të, e që është i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – që e ka pohuar një gjë të tillë dhe e ka miratuar veprimin e tij.
E njëjta gjë mund të thuhet edhe në lidhje me interpretimin e hadithit nga Xhabiri – Allahu qoftë i kënaqur me të – në nr. (12)-të.
Ndërsa në lidhje me hadithin e Ibn Abasit – Allahu qoftë i kënaqur me të dy – në nr. (13)-të, shprehja e qartë “e la sunnet” apo “është sunnet” nënkupton: Dispozitat e ndryshme dhe rregullat lidhur me to, si farz(obligim i patjetërsueshëm), vaxhib(detyrë), sunnet(zgjedhje), mendub(preferim), apo mubah(neutral), madje futet tek termi përkufizues i dijes nga Ibn Abasi – Allahu qoftë i kënaqur me të dy –  lidhje me ndalesat gjithashtu, të cilat i ka ndaluar i Dërguari i Allahut – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të – edhe përkundër ndryshueshmërisë së dispozitave.⁽¹⁶⁾

E ky kuptim, është bërë tashmë i qartë dhe i njohur për këdo që sapo hynte në Islam sa ishte vetë i Dërguari i Allahut gjallë – Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të -.  

________________________________________

^{(1) Transmetuar nga Mslimi, Libri – Xhamitë dhe vendet e namazit, kapitulli: “Kush e meriton të jetë imam” nr.(673)}

^{(2) Në “Fet’h el-Mulhim” (4/20) botimi: Dar el-Kalem.}

^{(3) Transmetuar nga Hakimi në Mustedrak (1/93) dhe tha: “Me sened (zinxhir transmetimi) Sahih (të saktë) dhe e ka pohuar Dhehebiu.}

^{(4) Transmetuar nga Buhariu, Libri i Haxhit, kapitulli: “Domosdoshmëria (e kryerjes së) sajit mes Safas e Merves është një kusht pa të cilin nuk pranohet haxhi vetëmse me të” nr.(3079).}

^{(5) Në “Fet’h el-Barij” 3/501.}

^{(6) Transmetuar nga Ebu Davudi, Libri - Pastërtia, kapitulli: “Ai që merr tejemum( pasrim me dhé) dhe gjen ujë brenda kohës pasi është falur” nr. (338).}

^{(7) Në “Mer’at el-Mefatih” (1/350).}

^{(8) Transmetuar nga Ahmedi në Musned (3/335) me Hasanin në Sened (varg transmetim) .}

^{(9) Transmetuar nga Ahmedi në Musned (1/257) me sened Sahih – të saktë.}

^{(10) Transmetuar nga Buhariu, Libri i xhihadit dhe historive, kapitulli: “A mund të dorëzohet njeriu?”, “Kush nuk dorëzohet” dhe “Kush i fal dy rekate para se të ekzekutohet.” Nr. (3045)}

^{(11) Sahihu i Buhariut, Libri – Luftërat, kapitulli: (vazhdim i kapitullit: vlera e atyre që ranë shehidë në Bedër”) nr.(3989).}

^{(12) Sahihu i Buhariut, Libri – Luftërat, kapitulli: “Lufta er-Raxhij’ut, Ra’lit dhe Dhikuanit”... nr.(4086).}

^{(13) Në “Irshad es-Sarij” (5/165).}

^{(14) Në “Irshad es-Sarij” (5/261).}

^{(15) Në “Irshad es-Sarij” (6/314).}

^{(16) Në “es-Sunnetun-Nebeuijeh ue Bejan medluluha esh-Sher’ije” (Sunneti profetik dhe sqarimi i synimeve të tyre fetare) fq.17} 

Add comment